Pedagog , Psycholog

Na początku tego roku najstarsi uczniowie naszej szkoły brali udział w warsztatach dotyczących profilaktyki uzależnień. Rekomendowane programy „ Smak Życia – czyli debata o dopalaczach” oraz „Debata” były prowadzone przez wykwalifikowanych trenerów, którzy z zaangażowaniem i nową wiedzą pomogli zmierzyć się szkolnej młodzieży z tym tematem.

Wyniki naszych badań oraz obserwacje wskazują, że uczniom klas 7 i 8 zdarza się eksperymentować z różnymi substancjami dlatego tak ważna jest profilaktyka, a najlepszą jej formą jest rzetelna wiedza i bezpośrednie spotkanie.

Poniżej dla przypomnienia przedstawiamy najważniejsze założenia programów „Smak życia”

Cel programu

Dostarczenie młodym ludziom podstawowych informacji na temat „dopalaczy” i zagrożeń wynikających z ich używania, a w konsekwencji zwiększenia ostrożności i zmniejszenia otwartości na kontakty z tymi produktami.

Grupa docelowa

uczniowie w wieku 13-15 lat, ich rodzice i opiekunowie.

Instrument profilaktyki uniwersalnej pt. „Smak życia czyli debata o dopalaczach” bazuje na metodach aktywizujących, a jego zaletą jest uniwersalność, elastyczność oraz prostota zastosowania. Odpowiednio skonstruowany scenariusz umożliwia realizatorom, którzy posiadają podstawowe doświadczenie w pracy dydaktycznej oraz umiejętność stosowania metod aktywizujących skuteczną realizacje programu.

Z inicjatywy Ministerstwa Zdrowia oraz Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii powstał program profilaktyczny pt. „Smak życia, czyli debata o dopalaczach”. Autorem programu jest Krzysztof Andrzej Wojcieszek, twórcy wielu znanych programów profilaktycznych („Noe”, „Przygotowanie do profilaktyki domowej”, „Debata”, „Korekta”, „Sprzedawcy”, „Szlaban”).

„Smak życia, czyli debata o dopalaczach” to program profilaktyczny którego celem jest dostarczenie młodym ludziom podstawowych informacji na temat „dopalaczy” i zagrożeń wynikających z ich używania, a w konsekwencji zwiększenia ostrożności i zmniejszenia otwartości na kontakty z tymi produktami. Dzięki odpowiednio dobranej konstrukcji scenariusza programu, zastosowana tu metoda krótkiej interwencji profilaktycznej umożliwia twórcze wykorzystanie dysonansu poznawczego uczestników związanego z nową wiedzą i oceną ich zachowań ryzykownych. Zaletą programu jest jego elastyczność i prostota zastosowania. Program oprócz dostarczenia młodzieży wiedzy na temat „dopalaczy” porusza tematykę najczęściej używanych substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, nikotyna, amfetamina, marihuana.

Jest to program profilaktyki uniwersalnej bazujący na metodach aktywizujących, adresowany do młodzieży szkolnej w wieku 15-18 lat. Obecna wersja programu¹ jest jego udoskonaloną formą poddaną ewaluacji w celu umieszczenia go w „Systemie rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia” wdrażanym przez: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodek Rozwoju Edukacji oraz Instytut Psychiatrii i Neurologii.

 

„Debata”

ZAŁOŻENIA I CELE PROGRAMU

Adresatami programu jest grupa dzieci jeszcze przed inicjacją alkoholową (wiek 12 – 14 lat). Program ma charakter uprzedzający. Jego zadaniem jest zapobieganie przedwczesnemu używaniu alkoholu, towarzyszącym temu konsekwencjom oraz promowanie postawy trzeźwości. Spotkanie służy przyjrzeniu się przekonaniom normatywnym młodzieży i próbie ich modyfikacji. Przeprowadzana podczas programu ankieta umożliwia postawienie wstępnej diagnozy na temat picia alkoholu przez młodzież.

Autor programu Krzysztof Wojcieszek Profesor nadzwyczajny PEDAGOGIUM Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Warszawie zakłada możliwość realizacji programu także w grupach podwyższonego ryzyka jako element szerszego i dłuższego oddziaływania.

PROGRAM JEST OPARTY O TRZY STRATEGIE
Są to najbardziej skuteczne strategie profilaktyczne wg Hansena:

STRATEGIA I – Korekta przekonań normatywnych – jest osią całego programu. Ta strategia jest realizowana przez przeprowadzenie ankiety i stopniowe odkrywanie jej wyników, co ujawnia faktyczne, a nie hipotetyczne zachowania destrukcyjne w grupie oraz postawy pro – trzeźwościowe. W ten sposób dochodzi do konfrontacji częstotliwości picia z pojmowaniem abstynencji. Strategia I dotyczy również wyboru zabawy na trzeźwo, burzy stereotyp, że nie ma zabawy bez narkotyków i alkoholu. Pozwala dostrzec alternatywne wzorce zachowań. Przekonanie o wartości trzeźwości wzrasta podczas pracy nad „uchwałami chroniącymi”. Dużym wzmocnieniem postawy abstynencji jest wypowiedź świadka trzeźwości.

STRATEGIA II – Kształtowanie systemu wartości – następuje w momencie ukazania sprzeczności picia z rozwojem przyjaźni, miłości oraz ról kobiecych i męskich.

STRATEGIA III – Wiedza o realnych konsekwencjach – pojawia się w momencie analizy następstw używania narkotyków i alkoholu. Polega także na ukazaniu młodzieży niewidocznych strat rozwojowych dotyczących zwłaszcza kontaktów międzyludzkich: komunikacji, przyjaźni, miłości, bycia towarzyskim i umiejętności zabawy.

METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ

Wszystkie metody mogące wzmocnić działanie poszczególnych strategii: burza mózgów, drama, praca w małych grupach, dialogowanie.

 

WALORY PROGRAMU

Program „Debata” reprezentuje formę krótkiej interwencji profilaktycznej w grupie i ma za zadanie redukować czynniki ryzyka: poznawcze i społeczne skłaniające młodych ludzi do picia alkoholu. Obecna wersja programu¹ znajduje się w „Systemie rekomendacji programów profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego” wdrażanym przez: Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Ośrodek Rozwoju Edukacji oraz Instytut Psychiatrii i Neurologii.